Z hasłem „startup” większość z nas spotkała się już zapewne nie raz. Obecne realia wskazują, iż jest to jeden z najpopularniejszych pomysłów na stworzenie własnego biznesu. A dlaczego wybieramy go tak chętnie i coraz częściej? W poniższym artykule postaram się zaprezentować, czym właściwie jest startup, precyzyjnie scharakteryzować poszczególne jego elementy oraz przedstawić najpopularniejsze branże, w których właśnie startupy ruszają.

Czym jest startup?

Tak naprawdę pojęcie startupu w Polsce znane jest zaledwie od kilku lat. Jeśli zaś chodzi o konkretną definicję tego określenia – tak aby odróżniała startup od innych podobnych przedsięwzięć – to w skrócie można powiedzieć, iż jest to niezależne przedsięwzięcie biznesowe, bazujące na innowacji i stworzone w poszukiwaniu konkretnego modelu biznesowego. Celem takiej organizacji jest dynamiczny rozwój w oparciu o rozwiązanie ważnego problemu poprzez stworzenie nowego produktu, bądź usługi, funkcjonujące w odniesieniu do czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Jakie zalety niesie założenie startupu?

Do największych zalet startupu z pewnością zaliczyć należy przede wszystkim niskie koszty, założenie tego rodzaju działalności nie wymaga bowiem żadnego kapitału początkowego. Dla młodych i ambitnych osób, które mają mnóstwo pomysłów na zbudowanie dochodowego biznesu, jest to niewątpliwie bardzo dobra wiadomość. Nie zawsze każdy początkujący przedsiębiorca ma od razu do dyspozycji pokaźny kapitał, dlatego też właśnie startupy cieszą się tak dużą popularnością wśród młodych ludzi, którzy myślą o rozpoczęciu własnej działalności, ale równocześnie nie stać ich jeszcze na wszystkie inwestycje, jakie musieliby ponieść przy zakładaniu standardowej firmy.

Kolejną istotną zaletą działającą na korzyść startupów jest doświadczenie, które można zdobyć za ich pomocą. Z racji tego, iż prowadzenie takiej działalności nie wymaga nakładu finansowego, a jedynie poświęcenia jej czasu, nawet niepowodzenie projektu wzbogaci młodego przedsiębiorcę o nowe umiejętności oraz właśnie ww. doświadczenia, dzięki którym swój kolejny pomysł zrealizuje on w jeszcze lepszy i skuteczniejszy sposób. Dzięki temu dany przedsiębiorca nabędzie niezwykle potrzebnej wiedzy biznesowej.

Ponadto startupy, jeżeli tylko prowadzone są w odpowiedni sposób, a oferowana usługa lub produkt jest przez rynek pożądana, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że taki startup odniesie sukces i będzie przynosił wymierne zyski.

Jakie cechy posiada startup?

• Podmiot prowadzący działalność gospodarczą,
• Niezależność,
• Innowacja,
• Rozwiązanie istniejącego problemu,
• Możliwość i zamiar skalowalna biznesu,
• Niepewność ryzyka, związanego z nowym rynkiem.

Dodam jeszcze, iż do cech koniecznych w celu uznania firmy za startup, nie należy wcale pozyskiwanie kapitału od inwestora – na przykład tzw. anioła biznesu lub funduszu seed capital. Większość startupów rozwija się bowiem bez wsparcia inwestora, czyli wykorzystuje podejście samofinansowania (bootstrapping).

Startup musi być firmą.

Aby przedsięwzięcie biznesowe uznać za startup, musi ono funkcjonować jako firma. W rzeczywistości oznacza to tyle, iż dane przedsięwzięcie musi być już po prostu w takiej fazie rozwoju, w której niezbędne jest jego sformalizowanie, czyli powołanie podmiotu biznesowego.

Rejestracja firmy ma zazwyczaj miejsce wtedy, gdy planowane są konkretne działania biznesowe, a w tym konieczność zawierania umów ze stronami trzecimi. Powołanie formalnego podmiotu jest często powodowane koniecznością uregulowania struktury udziałowej. W przypadku jednego założyciela, za startup można uznać funkcjonowanie firmy w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Czy startupem jest spółka z o.o., która posiada uregulowaną strukturę udziałową, ale nie prowadzi jeszcze żadnych działań biznesowych? Jeśli z powstaniem formalnego podmiotu nie wiążą się żadne konkretne działania biznesowe, to raczej nie można go uznać za startup. Jednakże bardzo wiele zależy tu od specyficznej sytuacji danej firmy.

A co z tymczasową sytuacją, w której jeden z założycieli prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a drugi jest jedynie jego „cichym wspólnikiem”? W opinii specjalistów taki podmiot należy uznać za startup. Można tu oczywiście domniemywać, iż wraz z rozwojem przedsięwzięcia, musi nastąpić przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę.

Niezależność.

Startup to firma, której założycielem i głównym decydentem nie jest korporacja. Jeśli korporacja realizuje innowacyjny projekt w wydzielonym podmiocie, to nie należy określać go jako startup. Założycielami startupu powinny być osoby fizyczne, które ponoszą pewnego rodzaju ryzyko. Jednocześnie osoby te mają znaczący wpływ na strategię, działalność operacyjną, finansową i inwestycyjną. Oczywiście niektóre startupy są powoływane w porozumieniu z inwestorami branżowymi. Aczkolwiek tak naprawdę ze startupem mamy do czynienia wówczas, gdy rola takiego inwestora w przedsięwzięciu jest raczej pasywna, bowiem to założyciel lub założyciele mają być tutaj realnymi kreatorami nowego projektu.

Każdy startup musi bazować na innowacji.

Kolejną cechę charakterystyczną startupu stanowi fakt, że musi on opierać działalność na innowacji. Innowacja ta może dotyczyć bezpośrednio produktu i usługi, ale również procesów. W przypadku produktów i usług może chodzić przykładowo o całkowicie nowe cechy czy funkcjonalności. Z kolei w przypadku innowacyjności procesowej (technologicznej) chodzi zazwyczaj o nowy sposób wytwarzania danego produktu, tudzież usługi albo też nowy sposób docierania do klientów (na przykład e-commerce), czy dystrybucji. Niemniej jednak może chodzić także o wejście na nowe rynki z istniejącymi już produktami lub usługami. Dzięki takiej innowacji pojawia się właśnie nowy rynek, a co za tym idzie, potencjalnie znaczące przychody i zyski.

Startup powinien rozwiązywać problem.

Startup to firma, która identyfikuje znaczący problem lub ważną potrzebę. Następnie oferuje on rozwiązanie istniejącego problemu poprzez dostarczenie nowego produktu, czy usługi lub też nowego sposobu działania. Dzięki prawidłowej diagnozie i właściwej ofercie startup kreuje nowy rynek docelowy. Oznacza to, że klienci otrzymują zupełnie nową, a przy tym bardzo atrakcyjną ofertę.

Przykładem może być tutaj firma Airbnb, która rozwiązała ważne problemy turystów, poszukujących alternatywnego do hoteli zakwaterowania oraz właścicieli mieszkań, rozważających ich wynajem. Firma ta zidentyfikowała potrzeby i dostarczyła rozwiązanie, które umożliwia realizację potrzeb przez obie grupy klientów. Z rozwiązaniem takiego problemu łączy się zazwyczaj ciężka praca, związana m.in. ze szczegółową analizą (testami) potrzeb poszczególnych klientów.

Firma jest startupem tylko wtedy, gdy spełnia dwa warunki w zakresie skalowalności:

• Istnieje możliwość szybkiego skalowania,
• Założyciele startupu mają zamiar realizować strategię skalowania biznesu.

Skalowanie biznesu.

W uproszczeniu, skalowanie biznesu można zdefiniować jako zwiększanie przychodów firmy bez zwiększania podstawowych kosztów operacyjnych, czyli przede wszystkim kosztów stałych. Efektu skalowania biznesu nie będzie wtedy, gdy zwiększenie przychodów wymaga zwiększenia stałych kosztów operacyjnych. Jeśli wraz ze wzrostem sprzedaży w firmie jednocześnie wzrastają też operacyjne koszty stałe, to nie można mówić w tej sytuacji o możliwości skalowania biznesu.

Aby firmę można było uznać za startup, jej zarządzający – zazwyczaj założyciele – muszą mieć zamiar realizowania strategii rozwoju w oparciu o dynamiczne skalowanie. Bardzo często taki rozwój firmy może być osiągnięty wyłącznie przy wsparciu finansowania zewnętrznego. Z tego właśnie względu niektórzy założyciele nie decydują się na realizowanie rozwoju firmy w oparciu o dynamiczne skalowanie.

Niepewność związana z ryzykiem.

Obiektywnie rzecz ujmując, każdy startup charakteryzuje dość duża niepewność działania. Dotyczy ona zarówno kwestii wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Niepewność ta związana z kwestiami wewnętrznymi odnosi się mi.in. do pozyskania kompetentnych członków zespołu, ryzyka utraty płynności, czy błędów w zarządzaniu. Kwestie zewnętrzne natomiast, to na przykład te związane z błędami w zakresie m.in. prawidłowej identyfikacji grup klientów, ich potrzeb oraz dostarczanych rozwiązań.

Nie każda firma to startup.

Generalnie za startup uważa się obecnie wszystkie nowe przedsięwzięcia biznesowe, które najczęściej posiadają jednak tylko część z omówionych powyżej cech. Przykładowo, firma działająca na niewielkim niszowym rynku docelowym ma tak naprawdę raczej ograniczone możliwości rozwoju.

Inny przykład to firma z innowacyjnymi produktami, której założyciele nie wykazują z kolei zainteresowania skalowaniem biznesu. Właściciele preferują po prostu formę działalności jako firma rodzinna i nie są budową wielkiej firmy z inwestorem zainteresowani. Warto również mieć na uwadze fakt, iż nie każda nowa firma wykorzystuje innowacyjne produkty, czy usługi lub też realizuje nowe potrzeby.

Podsumowując…

Jak już zostało wspomniane na wstępie – startup to określenie używane w stosunku do przedsiębiorstwa lub organizacji tymczasowej, której celem jest pozyskanie nowego rynku na swój produkt i odniesienie światowego sukcesu w szybkim tempie, jednocześnie nie przeznaczając na ten proces dużych nakładów finansowych. Startupy najczęściej kojarzone są z branżą technologiczną oraz informatyczną, jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, by miały one rację bytu też w innych branżach. Fakt ten bierze się chociażby z tego, iż startupy najczęściej rozwijają się w Internecie, ponieważ dzięki temu istnieje możliwość uzyskania międzynarodowego zasięgu, a co za tym idzie – większa szansa na finansowy sukces.

Natomiast jeżeli chodzi o wybór sposobu na stworzenie startupu, to tak naprawdę zależy on tylko i wyłącznie od nas samych; od naszych osobistych preferencji, a także w dużej mierze od ilości czasu, którą jesteśmy w stanie wygenerować na stworzenie określonej koncepcji i w efekcie późniejsze wcielenie jej w życie.

Bogusia Bińkowska (Migotk@)